AIVD - Nieuwsberichter

De aanhoudende (militaire) conflicten en geopolitieke spanningen in verschillende delen van de wereld leggen ook in 2025 een grote druk op de nationale veiligheid en maatschappelijke weerbaarheid. Tegelijkertijd vraagt ook de dreiging in Nederland van terrorisme, extremisme en criminele ondermijning volgend jaar om voortdurende alertheid. De AIVD doet daarbij zijn werk steeds meer in het grijze gebied waarin landen opereren tussen conflict en vrede. Het kabinet investeert daarom in de capaciteit van de AIVD en intensiveert met name extra in onderzoeken naar China en criminele ondermijning. Dat schrijft minister Uitermark (BZK) in de jaarplanbrief die vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd.

De kans op een terroristische aanslag in Nederland is reëel. Het dreigingsniveau op 4 (substantieel) blijft daarom van toepassing. Dit komt onder meer door de aanhoudend hoge dreiging van het jihadisme. Ook lijken jongeren met sympathie voor rechts-terroristische en jihadistische denkbeelden online steeds vaker én sneller te radicaliseren. De snelheid waarin dit gebeurt is zorgelijk. Dit staat in het vandaag verschenen Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) december 2024 van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Dit dreigingsbeeld is opgesteld op basis van informatie van onder andere de AIVD. 

De komende feestdagenperiode kun je jouw grijze cellen flink in beweging laten komen. De AIVD kerstpuzzel en de juniorkerstpuzzel zijn er namelijk weer!

Kunstmatige intelligentie (artificial intelligence of AI) is een veelomvattende technologie die onze samenleving fundamenteel zal veranderen. AI heeft de potentie om ons leven op veel manieren makkelijker te maken en kan helpen bij het oplossen van tal van maatschappelijke problemen. Tegelijkertijd heeft de ontwikkeling van AI ook bedoeld en onbedoeld invloed op onze nationale veiligheid. Zeer waarschijnlijk versterkt de ontwikkeling van AI de diverse bestaande dreigingen voor onze nationale veiligheid. Dat is de conclusie van een gezamenlijke analyse van de AIVD, de MIVD en de NCTV die op dinsdag 10 december 2024 is gepubliceerd. Doel van de publicatie is om met een genuanceerd en gedetailleerd beeld voor een breed publiek inzicht te geven in de mogelijke impact van AI.

Op verzoek van de Algemene Inlichtingen- Veiligheidsdienst (AIVD) en de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) deed Instituut Clingendael onderzoek naar de factoren achter het succes van Artificial Intelligence (AI-bedrijven uit de VS, specifiek OpenAI) en welke lessen hieruit getrokken kunnen worden voor Europa.

Om organisaties voor te bereiden op Q-Day, de dag dat quantumcomputers in staat zijn om bepaalde veelgebruikte cryptografie te breken, publiceren de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) en TNO een vernieuwd handboek voor quantumveilige cryptografie. Deze uitgebreide tweede editie bevat, onder andere, de nieuwste ontwikkelingen en adviezen voor de overstap naar een quantumveilige omgeving, inclusief concreter advies voor het vinden van cryptografische componenten, het beoordelen van quantumrisico’s en het inrichten van cryptografische wendbaarheid. Tijdens het Symposium ‘Post-Quantum Cryptography’ in Den Haag is het overhandigd aan de Staatssecretaris voor Digitale Zaken en Koninkrijksrelaties Zsolt Szabó.

Andere landen proberen invloed uit te oefenen op Nederlanders met een migratieachtergrond. Dit doen ze bijvoorbeeld door spionage, intimidatie of zelfs ontvoering of moord. Deze vormen van statelijke inmenging zetten niet alleen de persoonlijke vrijheden van inwoners van Nederland onder druk, maar ondermijnen ook de democratische rechtsorde in Nederland. Dat staat in de fenomeenanalyse Over de grens van de AIVD en de NCTV over statelijke inmenging in diasporagemeenschappen. De publicatie helpt de samenleving en overheidsorganisaties om dit fenomeen beter te herkennen en te begrijpen. Op rijksoverheid.nl is een communicatietoolkit gelanceerd om hierover het gesprek te stimuleren.

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) hebben vandaag een gezamenlijke publicatie uitgebracht, Generatieve AI: een transformatieve impact op cybersecurity. De publicatie laat zien welke nieuwe uitdagingen generatieve AI met zich meebrengt voor cybersecurity en biedt een model om met deze uitdagingen om te gaan.

Vandaag heeft de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) een toezichtsrapport (nr. 79) gepubliceerd over de inzet van virtuele agenten door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD).

Goede telemetrie en logging spelen een sleutelrol bij de detectie en afhandeling van cyberaanvallen. Zeker gezien de toegenomen dreiging van cyberaanvallen is het van wezenlijk belang dat organisaties passende maatregelen nemen met betrekking tot telemetrie en logging.

Het Federal Bureau of Investigation (FBI) en de Cyber National Mission Force (CNMF) hebben in nauwe samenwerking met de AIVD, MIVD en Nationale politie, een Russische digitale campagne verstoord. Deze was gericht op het beïnvloeden van het Amerikaanse publieke debat. Dat gebeurde vanaf een Nederlandse server.

De AIVD is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de 'Trendanalyse Nationale Veiligheid 2024: Stapeling van dreigingen in tijden van onzekerheid'. Het rapport beschrijft hoe we ons binnen het Koninkrijk het beste kunnen beschermen tegen dreigingen die de nationale veiligheid kunnen raken. Daarbij wordt zowel naar moedwillige (security) als niet-moedwillige (safety) dreigingen gekeken – en naar de samenhang tussen de dreigingen.

Eerder dit jaar hebben het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de AIVD een rapport gepubliceerd over de geavanceerde COATHANGER-malware gericht op FortiGate-systemen. De MIVD heeft nader onderzoek gedaan en de Chinese cyberspionagecampagne blijkt veel omvangrijker te zijn dan eerder bekend. Wees daarom extra alert op het misbruik van kwetsbaarheden in edge devices.

De terroristische dreiging is de afgelopen maanden wederom licht toegenomen, als gevolg van onder meer de oorlog in Gaza, koranschendingen en de dreiging die voortkomt uit jihadistische netwerken. Mede daarom blijft het dreigingsniveau op 4 staan, wat betekent dat er een reële kans is dat een aanslag in Nederland zal plaatsvinden. Dit staat in het vandaag verschenen Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) juni 2024 van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), dat is opgesteld op basis van informatie van onder andere de AIVD.

De AIVD start met de inrichting van een Chief Science & Technology Office (CSTO). Bas Dunnebier is aangesteld als kwartiermaker. De razendsnelle technologische ontwikkelingen, zoals op het gebied van quantum en AI, dwingen de dienst zich daarop goed toe te rusten. Zo kan worden ingespeeld op de kansen en uitdagingen die technologische en wetenschappelijke innovatie met zich meebrengen.

Edwin Schuchmann wordt met ingang van 15 juli 2024 benoemd tot directeur Data en Informatievoorziening bij de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Zowel de gewelddadige als de sluimerende dreiging van extremisme is een probleem van iedereen en vraagt dan ook om een gezamenlijke inspanning. Er is blijvend aandacht nodig van zowel de overheid, professionals als maatschappelijke organisaties. Alleen zo kunnen we de dreiging van extremisme het hoofd bieden. Dat staat in de eerste Nationale Extremismestrategie 2024-2029 die minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid), minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) vandaag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd.

Op 14 mei 2024 heeft de Tweede kamer ingestemd met het wetsvoorstel om meer vormen van spionage strafbaar te stellen. De toevoeging aan het Wetboek van Strafrecht maakt het mogelijk om op te treden tegen nieuwere vormen van spionage, zoals digitale spionage en diasporaspionage.

Voor de veiligheid van Nederland heeft de AIVD in 2023 niet alleen veel maar vaak ook urgente dreigingen moeten onderzoeken. Het grimmige beeld dat de AIVD vorig jaar schetste is in veel opzichten slechter geworden. Dat stelt de AIVD in het jaarverslag 2023.